Olomouc Arkeoloji Merkezi’ndeki bilim insanları tarafından yapılan bir keşif, 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başlarında uzun süredir şüphe duyulan bir askeri uygulamanın ilk fiziksel kanıtını sağladı.

Çek Cumhuriyeti Olomouc bölgesindeki Majetín kasabasında bulunan bir askerin iskeletinin analizi, askerin barut fişeklerini dişleriyle açmayı alışkanlık haline getirdiğini ve kesici dişlerinde kalıcı hasar bıraktığını gösteriyor. Kimyasal testler, diş tartarındaki barut kalıntılarını doğrulayarak, o dönemde askerlerin yaşadığı günlük yaşam ve fiziksel stresler hakkında alışılmadık bir fikir verdi.

Kalıntılar ilk olarak 2012 yılında kazıldı, ancak buluntunun tam kapsamını ortaya çıkarmak için yaklaşık on yıllık bir araştırma yapılması gerekti. Çalışmayı yöneten antropolog Lukáš Šín, iskeletin 30 ila 50 yaşlarında ve yaklaşık 174 cm boyunda bir erkeğe ait olduğunu belirtti. Bununla birlikte, alttaki üç kesici dişi, uzmanların barut fişeklerini açmak için dişlerini kullanmasından kaynaklandığına inandıkları tekrarlanan mekanik stresin kesin işaretlerini gösterdi. Šín, “Askerin dişleri tekrarlanan faaliyetler nedeniyle zayıflamış ve bu stres dişlerin kronlarının kırılmasına neden olmuş olabilir” dedi.

Tarihi kayıtlar, bu dönemin askerlerinin ateşli silahlarını barut ve mermi içeren kağıt fişekleri ısırarak doldurduklarını ve barutu silahlarının namlusuna dökmeden önce ayırdıklarını göstermektedir. Bu uygulama hakkında eski askeri el kitaplarında da bahsedilmektedir ancak doğrudan fiziksel kanıtlar şimdiye kadar hep eksik kalmıştır. Dolayısıyla Majetín’deki buluntu, iskelet kalıntılarının bulunmasının bu yöntemi doğruladığı belgelenmiş ilk vakayı temsil etmektedir.

Bu hipotezi destekleyen daha fazla kanıt 2017 yılında Masaryk Üniversitesi’nden Dr. Dana Fialová’nın X-ışını spektroskopisi kullanarak kalıntıların diş tartarının kimyasal analizini yapmasıyla ortaya çıktı. Ekib, barutun önemli bir bileşeni olan kükürdün önemli konsantrasyonlarda olduğunu tespit etti. “Šín, “Baruttan gelen kükürt sadece diş boşluğunu ve tartarı kirletmekle kalmamış, aynı zamanda diş yatağının açığa çıkmasına ve diş eti iltihabına neden olmuştur. Bu da askerin barutu ağzında sık sık kullandığını doğrulayarak, dişlerini kullanarak ateşli silahları doldurduğu teorisini güçlendiriyor.

İskelet ayrıca zorlu bir askeri yaşamın izlerini taşıyordu. Bel omurlarındaki aşınma, bu dönemdeki piyadelerin katlanmak zorunda kaldığı uzun ve yorucu yürüyüşlere işaret etmektedir.

Uzmanlar, askeri çatışmalarda önden doldurmalı ateşli silahların kullanıldığı döneme denk gelen bu askeri 18. ve 19. yüzyıllar arasına tarihlendiriyor. İlginçtir ki, Haziran 2012’de Belçikalı arkeolog Dominique Bosquet ve ekibi Waterloo savaş alanında benzer bir diş hasarı gözlemlemişti. Ancak araştırmaları henüz yayınlanmadı ve bu da Majetín askerini dünyada türünün tanımlandığı ilk vaka haline getiriyor.

İskelet kalıntıları şu anda Olomouc Arkeoloji Merkezi arşivlerinde korunuyor ve bu uzun soluklu çalışmanın sonuçları bilimsel dergilerde yayınlandı.

Yazının orijinali için buraya tıklayın.